Verginin tabana yayılması
Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Şimşek TRT Habere yapmış olduğu açıklamada;
“Verginin tabana yayılması konusunda çok ciddi adımlar atacağız. Hummalı bir reform çalışmamız var." demişti.
Daha sonra yaptığı açıklamada ise
"Geçen 'vergiyi tabana yayacağız' dedim, yanlış anlaşıldık. Bizim derdimiz vergi vermeyen, kayıt dışında olanlar. Onları sistemin içerisine almak. Yani vergiyi tabana yaymak demek, kayıt dışılıkla mücadele etmektir. Bu literatürde var olan bir şey, ben üretmiyorum. Biz vergi reformlarıyla, ödemeyenlerin üzerine gideceğiz. Vergide adaletini iyileştirmemiz lazım. Bakın biz asgari ücretliden vergi almıyoruz, sıfır vergi. Asgari ücrete kadar bütün ücretlerden biz ciddi gelirden vazgeçiyoruz. Bizim bunları daha da pekiştirmemiz lazım." diyerek kastını netleştirmiştir.
Son açıklamasında Sayın Bakan yanlış anlaşıldığını, vergiyi tabana yaymanın kayıt dışılıkla mücadele etmek demek olduğunu, bunun literatürde var olan bir şey olduğunu ve vergi reformuyla vergi ödemeyenlerin üzerine gideceğini söylemektedir.
Sayın Bakanı kimin hangi yönde yanlış anladığını bilemiyorum. Evet, bu ifade uluslararası literatürde var. Ancak Sayın Bakanın ifade ettiği gibi kayıt dışılıkla mücadele anlamına gelmemektedir. Verginin tabana yayılması, kanunlarda yer alan bir takım istisna ve indirimler veya kanunların vergilendirme kapsamına almaması nedeniyle vergi dışı kalan muhtemel vergi tabanının yapılacak yasal düzenlemelerle vergiye tabi hale getirilmesi anlamına gelmektedir.
Vergi gelirlerinin, vergi oranı yükseltilerek artırılması yerine, istisna ve indirimler azaltılarak artırılması esasına dayanan bir vergi politikası alternatifidir. Mesela rant gelirlerinin vergilendirilmesi verginin tabana yayılmasıdır.
Orta Vadeli Programda da vergi harcamaları gözden geçirileceği, etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kaldırılacağı, Gelir, Kurumlar, Katma Değer Vergileri kanunları ile Vergi Usul kKanununun, vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde, vergi tabanının genişletilmesine ve gönüllü uyumun artırılmasına destek veren, sade ve kolay uygulanabilir bir yapı oluşturulmak amacıyla güncellenmesi yönünde düzenlemelerin hayata geçirileceği, orta vadede doğrudan vergilerin payının artırılacağı ifade edilmektedir.
Dolayısıyla verginin tabana yayılma ihtiyacı Programda da yer bulmuştur. Programda ayrıca “Kayıt dışılıkla mücadelenin, teknolojik imkânlardan daha çok faydalanılarak tüm tarafların etkin katılımıyla yürütüleceği” de ayriyeten ifade edilmektedir.
Aslında verginin tabana yayılması ifadesinin literatürde ne anlama geldiği o kadar da önemli değil. Önemli olan vergi reform çalışmalarıyla kayıt dışılığın kayıt altına alınıp alınamayacağıdır. Kayıt dışılıkla mücadele mevcut kanunların emrettiği ancak Devletin tahsil edemediği verginin tahsil edilebilmesi için alınması gereken idari, uygulamaya yönelik tedbirlerdir. Reform adı altında yasal düzenleme yaparak vergi ödemeyenlerin vergi ödemelerini sağlayamazsınız. Keşke bu kadar kolay olsa. Kayıt dışılıkla mücadele için güçlü bir siyasi iradeye ve güçlü bir idareye (vergi idaresi) ihtiyacınız var.
Yorumlar