Yıllara Yaygın İnşaat İşi Yapan Müteahhitler İncelenmeme Garantisini Nasıl Alabilirler?
Ağustos ayında yürürlüğe giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun (6736 sayılı) ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine 2011’den 2015’e kadar (bu yıllar dâhil) matrah artırımında bulunmaları durumunda (yani ek vergi ödemeleri halinde) gelir, kurumlar, KDV ve bazı stopaj türlerinde incelenmeme garantisi alabilme imkânı getirildi.
Türk milletinin keskin zekâsının önde gelen temsilcilerinden olan Nasrettin Hocanın “Parayı veren düdüğü çalar” dediği gibi, bu af yasasında da “Ek vergiyi ödeyen incelemeden muaf olur.” diyebiliriz.
Buna göre; gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 25 Kasım’a kadar, geçmiş yıllarda beyan ettikleri vergi matrahlarını 2011 için %35, 2012 için %30, 2013 için %25, 2014 için %20 2015 için %15 oranında artırırlarsa incelenmeme garantisini elde edecekler.
Ancak ödenecek vergi tutarı belli bir tutarın altına da inmeyecek. Yani garantiyi elde edebilmek için asgari bir tutarı ödemiş olmak gerekiyor.
Eğer zarar beyan edilmişse, indirim ve istisnalar nedeniyle beyan edilebilecek bir gelir çıkmamışsa, mükellefiyet kaydı yoksa veya mükellefiyeti olmasına rağmen hiç beyanname verilmemiş olsa bile aşağıdaki tabloda yer alan asgari tutarı ödemek suretiyle bu garanti elde edilebiliyor.
Özetle, vergi mükelleflerine garantiyi verebilmek için her türlü kolaylık düşünülmüş durumda.
Yazı konumuzu oluşturan inşaat işi ile uğraşan gelir ve kurumlar vergisi mükellefi müteahhitler için bu işin minimum maliyetinin ne olabileceğini özet bir tabloda şu şekilde gösterebiliriz.
Yıl | Matrah Artırım Oranı | Gelir Vergisi Mükelleflerinde Ödenecek Asgari GV (TL) ------------------------- Zarar Beyan Edilmesi, İndirim, İstisna Nedeniyle Matrah Oluşmaması vd. Durumlarda Ödenecek G. Vergisi (TL) | Kurumlar Vergisi Mükelleflerinde Ödenecek Asgari KV (TL) ----------------------- Zarar Beyan Edilmesi, İndirim, İstisna Nedeniyle Matrah Oluşmaması vd. Durumlarda Ödenecek K. Vergisi (TL) |
|---|---|---|---|
| 2011 | %35 | 2.800 | 5.600 |
| 2012 | %30 | 2.964 | 5.930 |
| 2013 | %25 | 3.148 | 6.298 |
| 2014 | %20 | 3.348 | 6.694 |
| 2015 | %15 | 3.794 | 7.588 |
Yıllara yaygın inşaat ve onarım işi nedir?
Başkası adına gerçekleştirilen inşaat taahhüt işleri nedeniyle hizmet üretimi yapan işletmeler bir sözleşme ile bu işi üstlenirler. İnşaat işinin doğası gereği bunların başlama ve bitirme süreleri bir hesap döneminden fazla bir zamana yayılabiliyor. “Yıllara Yaygın (Sâri) İnşaat ve Onarım” işi olarak adlandırılan bu husus Gelir Vergisi Kanununun 42, 43 ve 44. maddelerinde düzenlenmiş durumda.
Buna göre yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde bu faaliyetlerden elde edilen kazançlar, işin tamamlandığı dönemde hesaplanıp ve beyan ediliyor (GVK 42-44. Maddeler).
Kurumlar vergisine tabi mükellefler açısından da kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazancın tespitinde uygulanan hükümler geçerli olduğundan, yıllara yaygın inşaat taahhüt işi yapan kurumlar da Gelir Vergisi Kanununda yer alan hükümlere tabi oluyorlar.
Müteahhitler incelenmeme garantisini nasıl alabilirler?
Tüm mükellefler kazançlarını bir yıl üzerinden beyan ederlerken yıllara yaygın inşaat ve onarım işi yapan müteahhitler (yükleniciler, üstleniciler) işin bittiği yıl itibariyle kazançlarını beyan ediyorlar.
Bu durumda yıllara yaygın inşaat işi yapan müteahhitler hangi dönem için matrah artırımında bulunacaklar? Diğer mükellefler zarar etseler dahi vergi incelemesinden muaf olabilirken müteahhitler sadece işin bittiği yıla ilişkin mi matrah artırımında bulunarak incelemenin dışında kalabilecekler?
Gerek 6736 sayılı Kanun’la ilgili olarak yayımlanan 1 Seri no.lu Genel Tebliğde gerekse 18 Ekim’de Ankara’da Gelir İdaresi Başkanlığı ile Ankara YMM ve SMMM Odalarınca yapılan bilgilendirme toplantısında bu sorulara GİB yetkililerinin verdiği bir cevap var. Buna göre; “Her bir inşaat itibarıyla işin bittiği yıl esas alınacak ve eğer 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarında biten işler varsa bunlar için 6736 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanılabilecek.
Önceki yıllarda başlayan, 2016 içinde bitmiş veya halen devam etmekte olan, yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri için gelir vergisi mükelleflerinin Mart 2017, kurumlar vergisi mükelleflerinin Nisan 2017 ve müteakip yıllarda beyanda bulunması gerektiğinden bu işlerine ilişkin olarak 6736 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanma imkânı bulunmuyor.”
Özetle; yıllara yaygın inşaat işine özgü olarak getirilen vergilendirme rejimi nedeniyle müteahhitler 2016’da biten inşaat işleri için veya halen devam eden inşaat, onarım işleri için gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımından yararlanarak incelenmeme garantisini alamayacaklar. Ancak vergilemede adalet açısından 2016 yılında biten inşaat işleri için de yasada bir düzenleme yapılabilirdi diye düşünüyoruz.
Şunu da belirtelim; henüz iş bitmemiş olsa dahi müteahhitler 2011-2015 yılları arasındaki dönemler için KDV ve vergi artırımı imkânı olan stopaj türleri yönünden ek vergi ödemesinde bulunarak bu vergi türlerinde incelenmeme garantisini alma hakkına sahipler.
Bir öneri;
Yeri gelmişken Gelir Vergisi Kanununun yeniden yazımının gündemde olduğu bugünlerde, yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde şu an uygulanan kazanç tespit yönteminin yanısıra mükelleflere inşaat devam ederken “Tamamlanma Yüzdesi” metoduyla yıllık beyan usulünün seçimlik hak olarak getirilebileceği önerimizi de gündeme taşımak istiyoruz.