Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Bülent TAŞNazmi KARYAĞDI
Bülent TAŞ/ Nazmi KARYAĞDI
4947OKUNMA

Vergide Zamanaşımını Uzatmak İçin Takdire Sevk Yolu Kapatıldı

Ülkemizde vergi uygulamasında zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Daha açık bir şekilde ifade edecek olursak eğer bir kazanç, elde edildiği yılı takip eden 5 yıl içinde beyan edilmemişse ve vergi dairesi de bu durumu tespit edememişse artık vergiyi mükelleften talep etmek imkanı ortadan kalkıyor.

Bu nedenle de kazancın elde edildiği yılı takip eden yıldan itibaren İdarece 5 yıl içinde vergi incelemesine başlanılmış, bitirilmiş ve neticede bir vergi tarh edilmişse bunun da tebliğ mükellefe tebliğ edilmiş olması gerekiyor.

Bu durumu biz maliye literatüründe tahakkuk zamanaşımı olarak adlandırıyoruz.

Mükellef hakları ve yükümlülükleri açısından önemli bir unsur zamanaşımı. Zamanaşımına uğrayan bir konuda ne idarenin ne de mükellefin karşı taraftan herhangi bir talepte bulunma hakkı kalmamaktadır. Bu nedenle de zamanaşımı her iki taraf açısından hak düşürücü süre mahiyetindedir (Emlak Vergisi ve Veraset ve İntikal Vergisi hariç. Konunun genişlememesi için bu vergiler yazımızda ele alınmamıştır.).

Keza vadesi geldiği halde bir vergi mükellef tarafından ödenmemişse, bu verginin normal vade tarihini takip eden 5 yıl içinde tahsili İdarece yapılamamışsa artık bu verginin de hukuken talep ve tahsil edilmesi mümkün değildir.

İşte bu duruma da literatürde tahsilat zamanaşımı diyoruz.

27 Aralık Atatürk’ün Ankara’ya geliş ve zamanaşımını kesmek için takdire sevk günü
Biz Ankaralılar için 27 Aralık çok önemli bir gündür. Çünkü bu tarih 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlayan kutlu yürüyüşün aynı yılın sonunda Ankara’da sona erdiği tarihtir.

Ancak, biraz ironi yapacak olursak, bu tarih aynı zamanda mükellefler için de zamanaşımına 3 gün kala zamanaşımını uzatmak için İdarenin mükellefin kazançlarını tespit için Takdir Komisyonuna sevk günüdür.

Zira zamanaşımını durduran (uzatan) tek yol, vergi matrahının takdir yoluyla belirlenmesi için Takdir Komisyonuna vergi dairesince sevk edilmesidir. Matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması, zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı komisyon kararının vergi dairesine iletilmesini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz  (VUK Md.114/2). Bu da demek oluyor ki bu yöntemle zamanaşımı süresi artık 5 değil 6 yıla çıkmış oluyor.

Ne yazık ki bu yöntem çeşitli nedenlerle (incelemelerin denetim elemanlarına zamanaşımına kısa bir süre kala iletilmesi, denetim elemanlarının işyükü vb.) yerel denetim elemanlarının zaman zaman başvurdukları bir yol haline gelmişti.

VERGİALGI internet sitesi panelinde konunun gündeme gelişi
VERGİALGI internet sitesi ile Hacettepe Üniversitesi Maliye Topluluğunca 24 Nisan 2017’de ortaklaşa düzenlenen “Mükellef Hakları Açısından Vergi İncelemesi” Panelindebukonu Danıştay Üyesi Nilgün İpek tarafından gündeme getirilmiş ve zamanaşımının bitimine çok kısa süre kala Takdir Komisyonuna sevk nedeniyle mükelleften talep edilen ek tarhiyatların yargıda reddedildiği, çünkü bu durumun Vergi Usul Kanununa ve mükellef haklarına aykırı bir durum olduğu ifade edilmişti.

Vergi Denetim Kurulu Başkanı Hüseyin Karakum ise yaptığı açılış konuşmasında “Biz bugün buradan kendimize ev ödevleri almak üzere geldik. Her türlü görüş ve öneriye açığız” şeklindeki yaklaşımının bir sonucu olarak Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu 27.4.2017 tarihinde bu sorununun çözümüne yönelik olarak 2017/1 sayılı Vergi İnceleme ve Denetim İç Genelgesini yayımlandı.
Buna göre;

  1. Vergi Denetim Kurulu, zamanaşımına uğrama süreci yaklaşan konularla ilgili olarak inceleme görevlendirmelerini Haziran ayının sonuna kadar vergi inceleme elemanlarına incelemeleri göndermiş olacak,
  2. Vergi İnceleme elemanlarının zamanaşımının son yılında yaptıkları incelemelere ilişkin vergi inceleme raporları en geç Ekim ayının son gününe kadar ilgili Vergi Dairesi kayıtlarına girmiş olacak,
  3. Takdir edilecek bir matrah farkı yoksa Takdire sevk işlemi yapılamayacak.

Ancak iadetalepleriveadlimakamlardangeleninceleme talepleri ile ihbar ikramiyesi talepli ihbarların Takdir Komisyonuna sevkinde yukarıdaki kısıtlamalar dikkate alınmayacak.

Mükellef hakları alanında oldukça önemli bir gelişme

Vergi Denetim Kurulu’nca yayınlanan bu iç genelge mükellef hakları açısından önemli bir gelişmeyi ifade etmektedir.

Yeni durum Kanunun tanıdığı mükellef haklarının mükellefe teslim edilmesi açısından önemli olduğu kadar İdarenin etkinlik ve verimlilik ilkeleriyle çalışması için önemli bir performans göstergesi durumundadır.

Artık sırf zamanaşımını bir yıl daha uzatma gayesiyle Takdir Komisyonuna sevk işlemi yapılamayacak. Eğer 5 yıl içerisinde İdare mükelleften ek bir vergi talebinde bulunmamışsa ilgili dönem zamanaşımına uğramış olacaktır.

Vergi Denetim Kurulu Başkanı Sn. Hüseyin Karakum’a ve bu iyileştirmenin hayata geçmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor