Vergi Müfettişleri Tarafından Düzenlenen Raporlar Nelerdir?
Vergi Müfettişleri yaptıkları çalışmalarının sonuçlarını, işlerin özelliğine göre çeşitli raporlarla tespit ederler. Vergi Müfettişleri, yazdıkları raporlarda tespit, görüş ve önerilerin; açık, anlaşılır ve yazım kurallarına uygun bir üslupla yazılmasına; ilgili mevzuata ve inceleme, araştırma, teftiş veya soruşturma sonucu ulaşılan delillere dayandırılmasına özen gösterirler. Vergi müfettişlerince düzenlenecek raporlar, Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin (VDK Yönetmeliği) Çalışma Sonuçları ve Raporlar adlı üçüncü bölümünde (10) tür olarak sayılmış ve ilgili rapor türleri hakkında açıklamalar yapılmıştır.
VDK Yönetmeliği’nde sayılan raporlar başlıklar halinde şöyledir;
- Vergi İnceleme Raporu,
- Vergi Suçu Raporu,
- Görüş ve Öneri Raporu,
- Cevaplı Rapor,
- Genel Kuruluş Raporu,
- Genel Durum Raporu,
- Ön İnceleme Raporu,
- Soruşturma Raporu,
- Disiplin Soruşturması Raporu,
- Bilim Raporu,
Vergi Müfettişleri tarafından düzenlenen bu raporların ilgili VDK Yönetmeliğindeki özet açıklamaları ise şöyledir;
- Vergi İnceleme Raporu
Vergi Usul Kanunu ve diğer gelir kanunlarına göre yapılan vergi incelemeleri sonucunda düzenlenen rapordur. Vergi inceleme raporları; mükellef veya vergi sorumlusu, vergi türü ve vergilendirme dönemi itibarıyla ayrı ayrı ve yeterli sayıda düzenlenir.
Yürütülmekte olan incelemelerde birden fazla mükellefi veya vergi türünü ya da aynı mükellefin birden fazla vergilendirme dönemini kapsayan eleştiri konusu yapılabilecek hususların tespit edilmesi halinde, konunun tek bir raporda ifade edilebilmesi amacıyla Vergi Tekniği Raporu düzenlenebilir. Bu raporlar, sonrasında düzenlenecek vergi inceleme raporlarının ekini oluşturur. - Vergi Suçu Raporu
Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesi (Kaçakçılık Suçları ve Cezaları) kapsamındaki fiillerin tespiti durumunda aynı Kanunun 367’nci maddesi (Bazı Kaçakçılık Suçlarının Cezalandırılmasında Usul) uyarınca yeterli sayıda düzenlenen rapor türüdür. - Görüş Ve Öneri Raporu
Görüş ve öneri raporu, aşağıdaki durum ve konular için düzenlenir:- Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nca tetkik ettirilen çeşitli konular hakkındaki kanaat ve düşünceler.
- Yürürlükteki kanun, tüzük, yönetmelik, karar ve genel tebliğlerde ve bunların uygulanmalarında görülen noksanlar ve bunların düzeltilmesi yolları ile yeniden konulması gereken hüküm ve usuller hakkındaki görüş ve teklifler.
- Görevin icrası sırasında, tespit olunan konulara ilişkin öneriler.
- Teftişlerde cevaplı raporlara bağlanması gerekli görülmeyen hususlar.
- İhbar ikramiyesine ilişkin hususlar.
- 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamındaki meslek mensuplarının cezai sorumlulukları gibi konular.
- Yönetmelikte sayılan rapor türleri kapsamına girmeyen konular.
- Cevaplı Rapor
Cevaplı raporlar, yapılan teftişlerde noksan ve hatalı bulunan ve ilgili dairelerce düzeltilmesi gereken işlemler hakkında düzenlenen raporlardır.
Cevaplı raporlarda; teftiş edilen servislere hangi tarihler itibarıyla bakıldığı, hatalı ve noksan görülen hususların ilgili mevzuatın hangi madde veya hükmüne ilişkin bulunduğu, mevzuata göre yapılması gereken işlemler, kısa ve özlü olarak belirtilir. - Genel Kuruluş ve Genel Durum Raporları
Turne programlarına dâhil yerlerden her biri için, teftişlerin sonunda, genel kuruluş ve genel durum adları ile iki ayrı şekilde düzenlenen raporlardır.
Genel kuruluş raporu; teftiş edilen ünitelerin kadro ve iş hacmi, kadroların ve personelin sayı ve nitelik yönünden yeterlik dereceleri, çalışma usul ve metotları, işyerleri ve çalışma araçları ile döşeme ve demirbaş, kırtasiye ve diğer ihtiyaçları hakkındaki görüş ve teklifleri kapsar.
Genel durum raporunda ise, teftişlerin sonuçları hakkında Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’na özet halinde bilgi vermek amacı ile aşağıdaki hususlara yer verilir:- Vergi incelemelerinin sonuçları.
- Teftiş yeri ve ünitesi, teftiş edilen servisler, düzenlenen raporlar.
- İhbar ve şikâyet konuları, bunlar üzerine yapılan çalışmaların sonuçları.
- Başkanlıkça programla beraber veya sonradan gönderilen araştırma ve inceleme konuları, yapılan çalışmaların sonuçları.
- Mali mevzuatın uygulanmasında görülen genel hata ve noksanlar.
- Ön İnceleme Raporu
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlarla ilgili olarak soruşturma izni verilmesi kararında değerlendirmeye alınmak amacıyla yapılan ön inceleme sonuçlarının yer aldığı rapordur. Raporun sonuç bölümünde, ileri sürülen iddialarla ilgili eylemlerin soruşturma iznini gerektirip gerektirmediği ve ulaşılan sonucun hukuki dayanağı, herhangi bir tereddüte yer vermeyecek şekilde belirtilir. - Soruşturma Raporu
Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında savcılığa doğrudan bildirilmesi gereken suçlar hakkında yapılan soruşturma ile malvarlığı soruşturması sonucunda suç duyurusunda bulunulması halinde düzenlenmesi gereken rapordur. - Disiplin Soruşturması Raporu
Devlet memurları hakkında yapılan disiplin soruşturması için düzenlenen rapordur. - Bilim Raporu
Vergi Müfettişlerince yürütülen bilimsel ve teknik araştırma ve incelemeler sonucunda düzenlenen rapordur.
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere Vergi Müfettişleri pek çok konuda rapor yazma görev ve yetkisine sahiptirler. Vergi Müfettişleri sadece vergi incelemesi ile ilgili değil, vergi incelemesinden teftiş ve soruşturmaya; hatta görüş ve öneriye kadar birçok konu ve alanda rapor yazabilirler. Tabiki yazılan raporların ilgili mevzuat hükümlerine ve uygulamalara uygun olması gerektiği aşikârdır.
Kaynaklar
- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu (10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete)
- Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği (31.10.2011 tarih ve 28101 sayılı Resmi Gazete)
- Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (31.10.2011 tarih ve 28101 sayılı resmi gazete)