Teknokentlerde Gelir Vergisi Stopaj Teşvikinin Kaybı ve Yeniden Kazanılmasının Hikâyesi
Herkes için çok önemli bir konu olan “istikrar” yatırım yapanlar açısından daha da önemli. Öz kaynaklarınızla ya da dış finansman yoluyla elde ettiğiniz kaynaklarla bir yatırım kararı aldınız, personel istihdam etmeye başladınız. İşinize gücünüze odaklandınız ve beşinci yılın sonunda yatırımın size geri döneceğini hesapladınız.
Artık istikrarı etkileyen her türlü veriyi, tıpkı uçağın kokpitinde yer alan göstergeleri takip eden pilot gibi izlemeye başladınız.
Milletin en yüksek temsil makamı olan Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçen yasaların, Başbakanlıktan yayınlanan mevzuatların (düzenlemelerin) yatırım ortamının geliştirilmesi yönünde olduğunu görmektesiniz. O zaman keyfinize diyecek bir şey yok.
Ancak hepimiz biliyoruz ki parlamentodan çıkan yasaların Atatürk Bulvarından ya da Dikmen Caddesinden karşıya geçtikten sonra da tüm kamu kurum ve kuruluşlarında, yerel yönetimlerde ve meslek örgütlerinde de aynı heyecanla ve tutarlılıkla uygulamaya konması büyük önem arzediyor. Zira çok bilinen bir gerçektir: Yasalar ne kadar mükemmel olursa olsun asıl olan uygulamadır.
Bu yazımızda size alt mevzuatla yasanın (bir teşvikin) nasıl daraltılabileceği konusunda yaratılan belirsizlik ve bunun giderilmesine yönelik somut bir olayı anlatmak istiyoruz.
VERGİALGI internet sitemizin takipçileri hatırlayacaktır. 22 Haziran 2014 tarihinde sitemizde “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yönetmeliği Gelir Vergisi Stopaj Teşvikini Daraltabilir mi?” başlık bir makale yazmıştık. Makalemizde; 2011 yılında Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na eklenen maddeyle, bölgede çalışan Ar-Ge personeline ve bir kısım destek personeline gelir vergisi stopajı istisnasının getirildiğini ancak uygulamanın ne şekilde olacağının ise Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca hazırlanacak yönetmelikle belirleneceğini ifade etmiştik.
Aradan 3 yıl geçtikten sonra nihayet bu istisnanın ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca bir yönetmelik yayınlanmıştı. İşin kötüsü Kanunla Yönetmeliğin yayınlanması arasında geçen 3 yıl içinde, Teknokent Yönetici Şirketlerince, istisnaya ilişkin düzenlemelerin yer alacağı Yönetmeliğin yayımlanmadığı ileri sürülerek Teknokentlerde faaliyet gösteren bazı şirketler bu teşvikten yararlanamamıştı.
Ancak daha da kötüsü Yönetmeliğin 37/c maddesinin sondan ikinci cümlesinde yer alan “Ücretin brüte iblağ edilmesi gerektiği durumlarda brüt ücret Kanunla sağlanan vergi teşvikleri dikkate alınmaksızın hesaplanır” ifadesi, teşvik yerine Teknokent şirketlerinden fazladan ek vergi mi alınmak isteniyor tartışmasını da beraberinde getirmişti.
Sorunu daha açık ifade etmek gerekirse sektörde çalışanların genellikle net ücret üzerinden firmalarla anlaştığı gözönünde bulundurulduğunda, Kanunlarda öngörülmemiş olan ilave vergisel bir yükün girişimcilere yükletilmesi gibi bir sonucun ortaya çıkma olasılığı gündeme gelmekteydi.
Basit bir örnek vermek gerekirse; Ar-Ge personeli ile 100 TL net ücret üzerinden anlaşan bir işletmede çalışmanın 80 liralık kısmı Teknokent’in içinde 20 liralık kısmı dışında gerçekleşmişse ücretin brütleştirilmesi halinde istisna dikkate alınmaksızın tüm tutar (100 TL) brütleştirilerek gelir vergisi stopajı hesaplanacağı anlayışı ortaya çıkmaktaydı. Oysa ki sadece 20 liranın brütleştirilerek stopaj hesaplanması gerekmekteydi. Böyle bir hesaplama yapılması durumunda ise istisna kazanç üzerinden de gelir vergisi hesaplanması gibi tuhaf bir sonuca ulaşılmaktaydı.
Haziran 2014’te yazdığımız makalemizde, yapılan düzenlemenin sıkıntılı olmasına rağmen temel vergi ilkeleri çerçevesinde, istisnayı (teşviki) ortadan kaldıran yorumlara katılmanın mümkün olmadığını belirtmiştik.
Hatta Yönetmelikle böyle bir düzenlemenin getirilmesinin hem Gelir Vergisi Kanununa hem de Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa aykırı olduğunu ifade etmiştik.
Gelir İdaresi özelge ile sorunu çözdü
Geride bıraktığımız süre içinde Yönetmelik değişmedi. Sorunlu düzenleme aynen kaldı. Ancak Teknokent’te faaliyet gösteren mükellefler özelge başvurusu yaparak Yönetmelikteki düzenlemenin vergi uygulamalarında karışıklığa yol açtığını belirtip Gelir İdaresinden görüş talep ettiler.
Gelir İdaresi 30.1.2015 tarihinde Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı aracılığıyla verdiği 38418978-120(61-14/11)-91 sayılı özelgesiyle hatalı yorumlara bir son verdi ve konuya açıklık getirdi. Hem de VERGİALGI okurlarına geçen yıl duyurduğumuz yönde.
Buna göre; Yönetmelikte geçen “Ücretin brüte iblağ edilmesi gerektiği durumlarda Kanunla sağlanan vergi teşvikleri dikkate alınmaksızın hesaplanır.” hükmünden sadece vergilendirilmesi gereken net ücretlerin vergi uygulaması yönünden brüte iblağ edilmesinin anlaşılması gerekmektedir. Başka bir ifadeyle istisna kapsamında kalması nedeniyle vergilendirilmeyecek net ücret ödemelerinin brüte iblağ edilmesine gerek bulunmamaktadır.
Özetlemek gerekirse yasayla verilen destek yönetmelikle kaldırılır gibi oldu ancak özelgeyle düzeltildi.
Böylelikle TBMM’den çıkan yasanın amacı, uygulamada da gerçekleşmiş oldu.