Bülent TAŞ/ Nazmi KARYAĞDIGiriş: 28.03.2016 - 01:25Güncelleme:28.03.2016 - 01:39

1620OKUNMA

Şirketler E-Faturaya Nasıl Geçebilirler?

İş dünyasında ve gündelik hayatta önemli bir yere sahip olan faturaya ilişkin temel açıklamalar iki ayrı Kanun’da yer alır. Bunlardan birincisi Türk Ticaret Kanunudur. Bu Kanuna göre; ticari işletmesi bağlamında bir mal satmış, üretmiş, bir iş görmüş veya bir menfaat sağlamış olan tacirden, diğer taraf, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise bunun da faturada gösterilmesini isteyebilir.

Faturanın yer aldığı diğer Kanun ise Vergi Usul Kanunu’dur. Buna göre fatura; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari belgedir.
Dijital ekonominin gelişiminden her şey payını alırken faturanın bunun dışında kalmasını beklemek mümkün değildi.

Nitekim hem vergisel konulardaki yetkisi ve sorumluluğu hem de teknolojik gelişmelere yatkınlığı Gelir İdaresini elektronik fatura konusunda da öncülük yapmaya yönlendirmiştir.

İlk olarak 2008 yılında;

• Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.,
• Bursa Şehiriçi Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş.,
• TTNet A.Ş.,
• Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş.,
• Türk Telekomünikasyon A.Ş. ve
• Vodafone Telekomünikasyon A.Ş.

ile yapılan protokoller neticesinde e-faturanın ilk pilot uygulaması denilebilecek EFKS (Elektronik Fatura Kayıt Sistemi) devreye alınmıştır. Bu sayede adı geçen şirketler her ay ürettikleri ve sayıları on milyonları bulan faturaların 2. nüshasını dijital olarak güvenli bir ortamda saklamaya, 1. nüshalarını da abonelerinden aldıkları onaylar neticesinde e-posta ile pdf formatında göndermeye başlamışlardır.

e- fatura nedir?
İlk olarak 2010 yılında hayata geçen elektronik fatura (e-fatura) Vergi Usul Kanunu (VUK) gereğince bir faturada bulunması gereken bilgilerin içerisinde yer aldığı, satıcı ve alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir platform (GİB) üzerinden gerçekleştirildiği elektronik bir belge olarak tanımlanmıştır.



Başlangıçta sadece tüzel kişi vergi mükellefleri (Kurumlar vergisi mükellefleri) e-fatura uygulamasından yararlanabilirken Haziran 2012’da 416 sayılı VUK Genel Tebliği ile gerçek kişi vergi mükellefleri de (gelir vergisi mükellefleri) sisteme girebilme imkanına kavuşmuştur.

Gelir İdaresi Başkanlığı e-Fatura uygulamasını, tanımlanan standartlara uygun e-Faturaların, tarafları arasında güvenli ve sağlıklı bir biçimde dolaşımını sağlamak amacı ile oluşturulan uygulamaların genel adı olarak tanımlamaktadır.
Buna göre kullanıcılar; Sistemde kayıtlı kullanıcılarla aralarında e-fatura gönderebilmekte ve e-fatura alabilmektedirler.

Ayrıca gönderdikleri veya aldıkları e-faturaları bilgisayarlarına indirerek elektronik ortamda muhafaza edebilmekte ve Maliye Bakanlığı’nca talep edildiğinde istendiğinde ibraz edebilmektedirler.

E-faturaya geçiş yöntemleri
Başlangıçta sadece GİB üzerinden yürütülen e-fatura uygulaması ile e-fatura uygulamasına geçilebilmekteydi.

Günümüzde ise e-fatura uygulamasına geçmek isteyen gelir ya da kurumlar vergisi mükelleflerinin önünde üç seçenek bulunmaktadır.

• Teknik yeterliliğe sahip bir özel entegratörün bilgi işlem sistemi vasıtasıyla (Özel Entegrasyon Yöntemi)
• Vergi mükelleflerinin kendilerine ait bilgi işlem sistemini Başkanlığın sistemine Entegre ederek 7/24 kesintisiz bağlantı sağlayabilmeleri yoluyla (Entegrasyon Yöntemi)
• Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından "www.efatura.gov.tr" internet adresinden ücretsiz olarak sunulan bir e-fatura uygulaması yoluyla (e-fatura Portal Yöntemi)

Şimdi kısaca bu yöntemlerin neler olduğunu açıklayalım. Vergi mükelleflerinin kendi durumlarına hangi yöntemin uygun olacağı hususuna kendilerinin karar vermesi gerekeceğini de belirtmekte yarar bulunmaktadır.

Özel Entegrasyon Yöntemi
Bilgi işlem alt yapısının yetersiz olması halinde Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yetkilendirilen teknik yeterliliğe sahip bir özel entegratörün bilgi işlem sistemi vasıtasıyla elektronik fatura alıp gönderebilmek mümkündür. Bu yöntem, faturalama ihtiyaçları farklılık gösteren veya çok sayıda fatura düzenleyen işletmelerin başvurabileceği bir yöntemdir.

Özel entegratör olma yetkisine haiz kurumların listesi www.efatura.gov.tr adresinde güncellenerek yayınlanmaktadır. Dolayısıyla hizmet alınabilecek kurumları buradan tespit etmek mümkündür.

23 Mart 2016 itibariyle 49 adet firma özel entegratör olarak yetkilendirilmiş durumdadır.

Entegrasyon Yöntemi
İşletmelerin kendilerine ait bilgi işlem sistemini Gelir İdaresi Başkanlığının sistemine entegre ederek 7 gün 24 saat kesintisiz bağlantı sağlayabilmeleri amacıyla geliştirilen bir yöntemdir.

E-Fatura Uygulamasının teknik özellikleri ve entegrasyon standartlarını www.efatura.gov.tr internet sitesinde yer alan “E-Fatura Uygulaması Entegrasyon Kılavuzu”ndan öğrenmek mümkündür.

E-Fatura Portal Yöntemi
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından "www.efatura.gov.tr" internet adresinden ücretsiz olarak sunulan bir e-fatura uygulaması hizmetidir. Bu yöntem, az sayıda fatura düzenleyen ve alan işletmeler için uygun olabilir. Entegrasyon yolu ile kullanma konusunda yeterli alt yapıya sahip olmayan işletmeler Gelir İdaresince e-Fatura Portalından yararlanabilmektedir.

Portal yöntemine ilişkin standartlar ve teknik özellikler de www.efatura.gov.tr adresinde yer alan “E-Fatura Portalı Kullanım Kılavuzu”ndan öğrenilebilmektedir.

Sayısal verilerle e-fatura
GİB 2015 Yılı Faaliyet Raporuna göre yılsonu itibariyle;

• e-Fatura Uygulamasını kullanmak amacıyla başvuru yapan vergi mükellefi sayısı 46.800 adettir.
• 32.000 mükellef (ikisi kamu kurumu) uygulamayı özel entegrasyon yöntemiyle kullanmaktadır.
• 2.963 mükellef uygulamayı entegrasyon yöntemiyle kullanmaktadır.