E-Fatura İrsaliye Yerine Geçer mi?
Bu yazımızda, e-faturanın kağıt çıktısının "İrsaliye Yerine Geçer" ibaresi eklenmek ve firma yetkilisi tarafından imzalanarak süratiyle alıcıya telsim edilmesi veya e-faturayla birlikte malın kargoya teslim edilmesi halinde, söz konusu uygulamanın yasal mevzuat açısından uygunluğu değerlendirilerek konu hakkında birtakım açıklamalara yer verilecektir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde “Fatura; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Anılan Kanunun “Faturanın şekli” başlıklı 230 uncu maddesinde ise;
“Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:
1. Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası;
2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;
3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası; 4. Malın veya işin nev'i, miktarı, fiyatı ve tutarı;
5. Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.
Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.
Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.)
hükümlerine yer verilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257'nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde, Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Vergi Usul Kanununun Maliye Bakanlığına tanıdığı yetkilere istinaden, yaygın olarak kullanılan belgelerden biri olan faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esaslara 397, 416, 421, 424 ve 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 58 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde yer verilmiştir.
Anılan Kanun uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanıyan e-Arşiv Uygulamasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 433 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin "15- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar" başlığı altında;
"e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara Düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.
Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur."
ifadelerine yer verilmiştir.
Söz konusu Genel Tebliğin 16. bölümünde ise;
" a) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
‘Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.’
b) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3.1.3 bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
‘Bu Tebliğ kapsamında zorunluluk getirilen mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur.’
şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
Konu ile ilgili olarak e-Fatura kullanıcısı olan bir mükellef, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığından;
- Kargo ile göndermek istediği ürünler üzerinde "İrsaliye Yerine Geçer" ibareli e-Faturanın kağıt çıktısının firma yetkilisi tarafından imzalanarak kargo aracılığıyla teslim etmesinin mümkün olup olmadığı,
- Ürünlerin kargoya teslimi yapılırken 433 Sıra No'lu tebliğde aranılan "elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir" şartının gerçekleşmiş olup olmayacağı,
- Depo yoğunluğu ya da müşteri talebi nedeniyle, faturadaki düzenleme tarihinden sonra ürün gönderiminin gerçekleştiği durumda söz konusu uygulamadan yararlanılıp yararlanılamayacağı,
hususlarında yukarıda belirtilen sorular için görüş talep edilmiştir.
Söz konusu görüş talebine istinaden İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü tarafından verilen 16.01.2017 tarihli ve 11395140-105[mük.257-2016/VUK-1-19889]-13502 sayılı özelgede;
“firmanız ile e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflerin aralarında yapmış oldukları mal ve hizmet alım satımları nedeniyle düzenlemek zorunda oldukları elektronik faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi suretiyle elektronik faturanın alınacak kâğıt çıktısı üzerine "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması halinde herhangi bir izne gerek bulunmadan irsaliye olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır. Ancak bu uygulama e-Faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi durumunda söz konusu olabilecek olup fatura düzenleme tarihinden sonra malın tesliminin gerçekleştirildiği durumda mezkur uygulamadan yararlanma imkanı bulunmamaktadır. Malın teslimi anında fatura düzenlenmeyen hallerde 213 sayılı Kanunun 230/5 'inci fıkra hükmüne göre sevk irsaliyesi düzenleyip sevk irsaliyesine ait tarih ve numara bilgilerini oluşturacağınız e-Faturada belirtmeniz gerekmektedir.”
şeklinde görüş bildirmiştir.
Sonuç
e-Faturanın kağıt çıktısının "İrsaliye Yerine Geçer" ibaresi eklenmek ve firma yetkilisi tarafından imzalanarak alıcıya telsim edilmesi veya e-Faturayla birlikte malın kargoya teslim edilmesi ile ilgili olarak, konu yasal mevzuat açısından bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflerin aralarında yapmış oldukları mal ve hizmet alım satımları nedeniyle düzenlemek zorunda oldukları elektronik faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi suretiyle elektronik faturanın alınacak kâğıt çıktısı üzerine "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması halinde herhangi bir izne gerek bulunmadan irsaliye olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır.
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
- 397, 416, 421, 424 ve 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri
- 58 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri
- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü tarafından verilen 16.01.2017 tarihli ve 11395140-105[Mük.257-2016/VUK-1-19889]-13502 sayılı özelgesi