Onur GÖKGiriş: 12.01.2015 - 01:18Güncelleme:25.03.2020 - 23:15

2022OKUNMA

Bedelli Askerlik Tutarı Mesleki Kazançtan İndirim Konusu Yapılabilir mi?

6582 sayılı Askerlik Kanunu İle Sözleşmeli Erbaş Ve Er Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 1 Ocak 1988 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu ile 1111 sayılı Askerlik Kanununa tabi yükümlülere; istekleri hâlinde, 18.000 Türk lirası veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuruna göre ödeme tarihindeki karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını defaten ödemeleri şartıyla temel askerlik eğitimine tabi tutulmaksızın askerlik hizmetini yerine getirme imkanı sağlanmıştır.

Kamuoyunda bedelli askerlik olarak bilinen bu uygulama vergi uygulamaları bakımından bir takım tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu tartışmalardan biri de serbest meslek erbabı tarafından ödenen bedelli askerlik tutarının mesleki kazancın tespitinde dikkate alınıp alınamayacağı hususudur.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 65’inci maddesinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazancın serbest meslek kazancı olduğu ifade edilmiş ve serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması olarak tanımlanmıştır. Mezkûr kanunun mesleki giderler başlıklı 68’inci maddesinde ise serbest meslek kazancının tespitinde hâsılattan indirilebilecek giderler sıralanmıştır.

Serbest meslek faaliyetinin tanımlandığı ilgili kanun maddesinde açıkça belirtildiği üzere şahsi mesai serbest meslek faaliyetinin kurucu unsurlarından birisidir. Burada kastedilen şahsi mesaiden kasıt mesleki faaliyetin serbest meslek erbabı tarafından bizzat icra edilmesi ve işin başında bulunulmasıdır. Serbest meslek erbaplarının kazancı bizzat işlerinin başlarında olmaları ve bilgi birikimi ve tecrübelerini kullanmaları suretiyle elde edilebilmektedir (1). Askerlik vazifesi ise serbest meslek erbabının şahsi mesaisini ortadan kaldıracak bir hüviyettedir. Ancak Vergi İdaresi olaya bu açıdan yaklaşmamakta ve mesleki kazancın icrası ile bedelli askerlik arasında doğrudan bir ilişki kurmamaktadır. Keza İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı konuya ilişkin olarak vermiş olduğu özelgede bedellik askerlik tutarının mesleki kazançtan indirilemeyeceğini belirtmiştir ⁽²⁾.