Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Timur ÇAKMAK
Timur ÇAKMAK
1673OKUNMA

Bayiler Dikkat! Yeni Nesil ÖKC Kullanmaya Başladınız mı?

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı son yıllarda elektronik uygulamaları ile gerçekten baş döndürücü bir hızla yeniliklerine devam etmektedir. Haliyle Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından çok önceleri IT sistemlerine yapılan çok önemli yatırımların bir sonucu olarak öncelikle kayıtışını önlemek amacına ilaveten mükellefin ödevlerini daha kolaylıkla yerine getirilmesi de bu uygulamaların hayata geçirilmesinin, hedeflenmekte olduğu açıktır.

Yeni nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) konusunda ise ilk düzenleme Haziran 2013 tarihinde 426 yapılmış ve bir kısım uygulamaya da yine 2013 yılı içerisinde geçilmiştir.

426 seri no.lu genel tebliği uyarınca; 3100 sayılı Kanun mevzuatına göre ÖKC kullanmak mecburiyetinde olanlara;  (Bakanlıkça muaf tutulanlar hariç), Maliye Bakanlığına tanınan yetkiye istinaden, satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlara (perakende teslimde bulunan veya hizmet ifa eden) Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde, 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna göre kullanmak zorunda oldukları ödeme kaydedici cihazların yerine, “Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları” kullanma mecburiyeti getirilmiştir

Mükellefin bütün satışları için kendiliğinden fatura düzenliyor olması yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetini kaldırmamaktadır.

426 No.lu VUK Tebliği ile uygulamaya getirilen yeni nesil ÖKC uygulaması (akaryakıt pompalarına bağlanan, sinema giriş bileti ve yolcu taşıma bileti düzenleyen ödeme kaydedici cihazların dışında)  temelde iki ayrı yazar kasa sistemine göre kurgulanmıştır. Bunlar;

(1) Basit/Bilgisayar Bağlantılı cihazlar ve

(2)  EFT-POS özelliği olan cihazlar

Bunlardan EFT-POS özelliği olan cihazların kullanımı 2013 yılında başlamış ve basit / bilgisayar bağlantılı cihazların kullanımı ise normalde 1.1.2016 tarihinden itibaren başlayacakken 466 seri no.lu VUK Genel Tebliği ile uygulamaya geçiş şartları değiştirilmiştir.

Yine 466 No.lu VUK Genel Tebliği ile bir taraftan yeni nesil ÖKC uygulamasına ilişkin yukarıdaki şartlar belirlenirken diğer taraftan ise Nitelikleri 3100 Sayılı Kanun ile ilgili yayımlanan 31 Seri No.lu Genel Tebliğde(1) belirlenmiş olan “Bilgisayar Bağlantılı Ödeme Kaydedici Cihazları” kullanan mükellefler için ise  Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanma mecburiyetinin başlama tarihini 1.1.2017 tarihine ertelemiştir. Bilgisayar Bağlantılı ÖKC’den ne anlaşılması gerektiği 31 no.lu Genel Tebliğ’de ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Dolayısıyla, Bilgisayar Bağlantılı ÖKC’ler için uygulamaya geçiş süresinin ertelenmesinin temel gerekçesi ise, aynı veya şube şeklindeki işyerlerinde çok sayıda kullanılıyor olmaları, birbirleri ile olduğu kadar değişik çevre birimleri ile de entegre olacak şekilde kullanılmaları, farklı teknik özelliklere sahip olmaları gibi nedenlerle ve bu cihazların kullanıldığı işyerlerinin Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz sistemine en uygun şekilde entegrasyonunu sağlamak amacı olduğu 466 seri no.lu VUK Genel Tebliğinde belirtilmiştir.

Yeni Nesil ÖKC Uygulamasına Geçişte Neredeyiz?

466 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan değişikliğe göre yeni nesil ÖKC kullanımına geçiş süreci aşağıdaki gibidir.

31.12.2014 tarihinden önce işe başlayan mükelleflerden;

2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı:

  • 1 milyon TL’yi aşan mükellefler için, 1.4.2016 tarihinden,
  • 1 milyon TL’den 500 Bin TL’ye kadar olan mükellefler için, 1.7.2016 tarihinden,
  • 500 Bin TL ile 150 Bin TL arasında olan mükellefler için, 1.10.2016 tarihinden,
  • 150 Bin TL’den az olan mükellefler için, 1.1.2017 tarihinden itibaren;
  • Bilgisayar bağlantılı çok sayıda cihazı olan mükellefler için 1.1.2017 tarihinden itibaren

Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanma mecburiyeti başlayacaktır.

1.1.2015 ila 31.12.2015 tarihleri arasında işe başlayan mükelleflerden; 

  • Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanım mecburiyeti 1.1.2017 tarihinden itibaren başlayacaktır.

1.1.2016 tarihinden sonra işe başlayan veya başlayacak mükelleflerden, 

  • 1/1/2016 tarihinden sonra işe başlayacak mükelleflerin Yeni Nesil ÖKC kullanma mecburiyeti işe başlama tarihinden itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde başlayacaktır.

31.12.2014 tarihinden önce işe başlayan mükelleflerden bilgisayar bağlantılı cihaza sahip olanların yukarıda açıklanan gerekçelerle limit sınırlamasına tabi olmaksızın bilgisayar yeni nesil ÖKC kullanımlarının özellikle bu mükelleflerin ülke çapından birçok şube veya mağazaya nedeniyle bir çok cihaza sahip olmaları ve bunların entegrasyonun uzun sürme ihtimali nedeniyle 1.1.2017 tarihine ertelememeleri gayet olumludur.  Ancak burada bir hususa dikkat çekmek istiyoruz. Tebliğ, bilgisayar bağlantılı cihazların“aynı veya şube şeklindeki işyerlerinde” çok sayıda kullanılıyor olmaları” gerekçesini ileri sürerken özellikle Türkiye’deki büyük mağaza zincirleri açısından aynı unvan ve/veya aynı tüzel kişilik altındaki şube veya mağazaların kastediliyor olduğunu düşünüyoruz.

Bu Durumda Bayiler Nasıl Hareket Etmeli?

Ancak genel olarak bilindiği üzere parkende sektöründeki büyük aktörler bir taraftan büyük oranda kendi tüzel kişilikleri altındaki şube ve mağazalarında iş yaparken, özellikle küçük illerde veya ilçelerde tüzel kişiliği başka şahıslara ait işletmeler veya şahıs işletmeleri ile de bayilik statüsü ile de çalışabilmektedirler.  Söz konusu bu bayiler tamamen ana firmanın ürünlerini satabileceği gibi, ana firma ürünleri yanında farklı ürünleri de mağazalarında satışa sunabilmektedirler. Dolayısıyla, bayilik ilişkisi olduğu ana mağazaya uyum sağlamak üzere yine ana şirketin bilgisayar bağlantılı terminallerini kullanabilmektedirler.

Burada öncelikle belirtmek gerekir ki, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yaklaşımı, bayilik ilişkisi olan ana şirketten, tüzel kişiliği ayrı bayilerin, yeni nesil ÖKC kullanımına geçiş süresinin, ana şirketten farklı ve 466 seri no.lu VUK tebliğinde belirtilen şartlara göre yerine getirilmesi gerektiği yönündedir.

Bu nedenle örneğin, 31.12.2014 tarihinden önce işe başlayan ve 2014 yılı cirosu da 1 milyon TL olan bir bayinin yeni nesil ÖKC kullanım zorunluluğu 1 Nisan 2016 tarihinde başlayacaktır.

Sonuç olarak, yeni nesil ÖKC kullanımına geçiş süreçlerinin mükelleflerce çok yakinen takip edilmesi önem arz etmektedir. Eğer durumları yukarıda 1.4.2016 tarihinden itibaren yeni nesil ÖKC kullanma zorunluluğu kapsamında olan mükellefler halen yeni nesil ÖKC almadıysalar, cezai bir yaptırım ile karşılaşmamak için bir an evvel yeni nesil ÖKC’leri satın alarak aktivasyonlarını yapmaları ve bilahare mağazasındaki bilgisayar bağlantılı cihazlar ile entegrasyonunun kurmaları gerekmektedir.

Burada yeni nesil ÖKC satın alınırken piyasadaki izin verilen şirketlere ait ÖKC’lerden öncelikle hangilerinin mükellefin kullandığı bilgisayar bağlantılı cihazlar veya benzeri sistemler ile uyumlu olduğuna dikkat edilmesi tavsiye olunur (2).

(1) Bkz. 10/5/1991 tarihli ve 20867 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna ilişkin 31 Seri No.lu Genel Tebliğ http://www.gib.gov.tr/gibmevzuat
(2) Bkz. Yeni Nesil ÖKC Teknik Klavuzu http://www.gib.gov.tr/fileadmin/duyurular/YNOKC2.pdf

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor