Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Onur GÖK
Onur GÖK
2829OKUNMA

Akıllı Telefon ve Tablet Bilgisayarlara İndirilen Uygulamalarda KDV Tevkifatı Sorunsalı

Akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar artık gündelik yaşamımızın bir vazgeçilmezi haline geldi. Onları kullanmadığımız bir gün bir saat neredeyse yok. Telefon artık sadece iletişim görevi gören bir cihaz olmanın çok ötesine geçmiş durumda.

Bilgi Teknoloji ve İletişim Kurumu’nun bizlerle paylaştığı rakam, akıllı telefonlar ve 3G teknolojisinin artık hayatımızın bir vazgeçilmezi olduğu gerçeğini somut olarak ortaya koyuyor. Şöyle ki, Haziran 2014 itibarıyla Türkiye’de yaklaşık %92,31 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 70.791.075 mobil abone bulunmaktadır. 2014 yılı ikinci çeyrekte 3G abone sayısı 53.385.739’a ulaşırken; 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 28.445.663’e yükselmiştir. 2014 yılı ikinci çeyrekte toplam mobil internet kullanım miktarı ise 61.913 TByte olarak gerçekleşmiştir.(1)

Akıllı telefon ve tablet piyasasındaki bu büyük artış aynı zamanda yazılım dünyasında da büyük yankı bulmaktadır. Dünya çapında 1.2 milyar kişi mobil uygulamaları kullanmaktadır. ABI araştırma şirketine göre 2013 yılında 56 milyardan fazla akıllı telefon uygulaması ve 14 milyardan fazla tablet uygulaması indirilerek cihazlara yüklenmiştir. Akıllı telefon uygulamalarının %58’i Android, %33’ü iOS, %4’ü Windows işletim sisteminde kullanılırken, tablet uygulamalarında ise %75 iOS, %21 Android dağılımı mevcuttur. Bir diğer araştırmaya göre 2017 yılına kadar dünyadaki mobil uygulama indirme sayısının 200 milyardan fazla olacağı öngörülmektedir. Uygulama mağazaları analiz şirketi Distimo‘nun son yayınladığı araştırmaya göre Türkiye, Doğu Asya bölgesi dışında en hızlı gelişen dört uygulama pazarından biri olmayı başarmıştır.(2)

Teknolojik gelişmelere bağlı olarak artık mal ve hizmet ticareti fiziki mekanlardan arınmış, özellikle bulut bilişim tarzı yeni uygulamalar internet bağlantısının olduğu neredeyse her yeri bir ticari alan haline dönüştürmüştür. Hal böyle olunca da vergi idaresi açısından pek çok yeni sorunsal ortaya çıkmıştır. Bu sorunsallardan biriside internet üzerinden akıllı cep telefonlarına ve tablet bilgisayarlara indirilen uygulamalarda katma değer vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususudur.

KDV tevkifatı nedir?

Vergi sistemimizde çeşitli güvenlik müesseseleri oluşturulmuştur. Bunların ortak noktası vergi alacağının emniyet altına alınması, vergi kayıp ve kaçağının azaltılmasıdır. Bu güvenlik müesseselerinden birisi de vergi sorumluluğudur. Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir. (3)

Vergi sorumluluğuna ilişkin düzenlemelere 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yer verilmiştir. Mezkur Kanunun (9/1) inci maddesine göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir. Maddede belirtilen işlemlere taraf olanlar, yani tevkifat yapacak olanlar kendilerine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişi ve/veya kurumlardır. Bunlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu olacaklardır.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde sorumluluk kapsamına giren işlemler tam tevkifat uygulaması ve kısmi tevkifat uygulaması başlıkları altında toplanmış ve tevkifata tabi tutulacak teslim ve hizmetler yine bu başlıklar altında sıralanmıştır. Tam tevkifat uygulaması başlığı altında düzenlenen hususlardan birisi de  ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemlerdir. Bu bölüm kapsamındaki işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı, mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.

3065 sayılı Kanunun 1’inci maddesine göre bir hizmetin KDV’nin konusuna girebilmesi için Türkiye’de ifa edilmesi gerekmektedir. Aynı Kanunun (6/b) maddesinde ise Türkiye'de yapılan veya faydalanılan hizmetlerin Türkiye'de ifa edilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların Türkiye’de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler KDV’ye tabi olacaktır.

Bu gibi hizmet ifalarında mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte, Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, KDV’nin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir.

İnternet üzerinden indirilen uygulamalarda KDV tevkifatı yapılacak mı ?

Yazımızda bahsettiğimiz uygulamalar genel itibariyle Appstore, Google play store, Android market ve benzeri yerler vasıtasıyla akıllı telefonlara veya tablet bilgisayarlara indirilmektedir. Saydığımız bu firmaların veya bu şekilde hizmet veren pek çok firmanın ortak özelliği ise Türkiye’de işyeri, iş merkezi ve ya kanuni merkezlerinin bulunmamasıdır. Durum böyle olunca bu firmalar üzerinden indirilen uygulamalarda, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesi ve KDV Genel Uygulama Tebliği’nde düzenlenen tam sorumluluk kapsamında katma değer vergisi tevkifatının yapılması durumu gündeme gelmektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve ilgili tebliğler ile düzenlenen tam sorumluluk müessesesi çerçevesinde, yazımızda yer verdiğimiz sanal marketler üzerinden satın alınan bu uygulamalarda KDV tevkifatı uygulaması ne yazık ki pek çok problemi beraberinde getirecektir. Gün içerisinde binlerce insanın çeşitli programları akıllı telefonlarına ve tablet bilgisayarlarına yüklediği ve bu kişilerin pek çoğunun nihai tüketici vasfında yani KDV mükellefiyeti olmayan kişiler olduğunu düşünürsek, ciddi bir problem ile karşı karşıya olduğumuzu göreceğiz. Eğer kanun ve tebliğ hükümleri bu haliyle uygulanacak olursa ülkemizdeki neredeyse akıllı telefon ve tablet bilgisayar sayısı kadar vergi sorumlusu ortaya çıkacaktır.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin kısmı tevkifata ilişkin esas ve usullerin düzenlendiği 2.1.3.4.1’inci bölümünde kısmi tevkifatın 1.000,00-.TL üzerinde kalan işlemler için uygulanacağı, bu tutarın altında kalan işlemeler de kısmi tevkifat uygulamasının söz konusu olmayacağı belirtilmiştir. Ancak tam sorumluluk uygulamasına ilişkin olarak böylesine bir düzenleme söz konusu olmadığından, tutarına bakılmaksızın tam sorumluluk kapsamına giren her işlemde tevkifat yapılması zorunluluğu doğmaktadır. Oysaki kısmi tevkifatta olduğu gibi belli bir tutarın altında kalan işlemler tevkifat kapsamı dışarısına çıkarılarak bu sorun çözülebilir. Çünkü bu uygulamaların pek çoğu bedelsiz olarak veya düşük bedeller karşılığında indirilmektedir. Veyahut daha radikal bir çözüm olarak Katma Değer Vergisi Kanunu’na ilave edilecek hükümler ile bedelsiz veya belli bir tutarın altında kalan uygulamalara ilişkin teslim ve hizmetler katma değer vergisinden istisna edilerek bu sorun ortadan kaldırılabilir.

(1) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu , Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü Üç Aylık Pazar Verileri Raporu, Ağustos 2014, s:5, http://www.tk.gov.tr/kutuphane_ve_veribankasi/pazar_verileri/ucaylik14_2.pdf, erişim tarihi:08.10.2014
(2) Bora ASLAN,Füsun YAVUZER ASLAN, Mobil Programlamanın Önerisi ve Bir Müfredat Önerisi , http://www.ejoir.org/belge/kasim2013/8.pdf, erişim tarihi : 08.10.2014
(3) Onur GÖK,Noterlerin Damga Vergisi Sorumluluğu , Vergi Raporu Dergisi , Temmuz 2013 , S:166,s:87

- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
- KDV Genel Uygulama Tebliği
- Onur ATMACA, Cep Telefonlarına ve Tablet Bilgisayarlara İndirilen Uygulamaların Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu, Vergi Dünyası Dergisi, S:380- Nisan 2013
- Onur ELELE, İnternetten İndirilen Ücretsiz Uygulamalarda KDV, http://www.vergidegundem.com/tr_TR/blog?blogid=1068095, erişim tarihi:08.10.2014
- Osman ARIOĞLU, İnternetten yurtdışı sağlayıcılardan bedelli indirilen uygulamalarda KDV tevkifatı olacak mı? , www.bugun.com.tr

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor