2018 Yılında Çalışanlara Ödenecek AGİ Tutarları
Ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde Asgarî Geçim İndirimi (AGİ) uygulanmaktadır. Asgari geçim indirimi uygulaması, sadece gerçek usulde ücret geliri elde eden ücretlilere uygulanmakta olup, işverenler tarafından hesaplanan asgari geçim indirimi tutarı, çalışana ödenen ücret tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmek suretiyle ücretlinin net maaşına yansıtılmaktadır.
Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının;
- Mükellefin kendisi için %50'si,
- Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10'u,
- Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5, üçüncü çocuk için %10 ve diğer çocuklar için %5'idir.
Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınmaktadır.
Asgarî geçim indirimi, asgari ücretin brüt tutarına belirlenen oranlar uygulanmak suretiyle bulunan tutar ile gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan %15 oranının çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanmaktadır.
Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye iade yapılmamaktadır.
İndirimin uygulamasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade etmektedir.
İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medenî hali ve aile durumu esas alınmaktadır. İndirim, belirlenen oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanmaktadır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında ise, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınmaktadır. Ücretlerin vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra, varsa teşvik amaçlı diğer indirim ve istisnalar dikkate alınmaktadır.
30.12.2017 tarihli ve 30286 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 29.12.2017 tarih ve 2017/1 sayılı Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararıyla, bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücret 67,65 Türk Lirası olarak belirlenmiştir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, milli seviyede tek asgari ücret belirlemiştir. Dolayısıyla, asgari ücret tutarları, yaşa bakılmaksızın bütün çalışanlar için uygulanacaktır. Bu tutarlara göre 2018 takvim yılında geçerli olan aylık asgari ücret verileri aşağıdaki tabloda yer almaktadır (https://www.csgb.gov.tr/media/7353/asgarİ-ücret-2018.pdf, erişim tarihi: 19.01.2018).
Asgari Ücretin Net Hesabı ve İşverene Maliyeti (01/01/2018-31/12/2018)
| ASGARİ ÜCRET | 2.029,50 |
| SGK PRİMİ %14 | 284,1 |
| İŞSİZLİK SİGORTASI FONU %1 | 20,30 |
| GELİR VERGİSİ %15 (*) | 106,55 |
| ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ | 152,21 |
| DAMGA VERGİSİ %0,759 | 15,40 |
| KESİNTİLER TOPLAMI | 426,38 |
| NET ASGARİ ÜCRET (**) | 1.603,12 |
İŞVERENE MALİYETİ (TL / AY)
| ASGARİ ÜCRET | 2.029,50 |
| SGK PRİMİ % 15,5 (İşveren Payı) (***) | 314,57 |
| İŞVEREN İŞSİZLİK SİGORTA FONU % 2 | 40,59 |
| İŞVERENE TOPLAM MALİYET | 2.384,66 |
(*) Gelir Vergisi Hesaplamasında; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca işçinin, bekar ve çocuksuz olduğu ve sadece kendisi dikkate alınarak, Asgari Geçim İndirimi uygulanmıştır.
(**) Net ele geçen asgari ücrete (152,21) TL asgari geçim indirimi ilave edilmiştir.
(***) 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendine göre, bentte belirtilen şartları sağlayan işverenlere, SGK primi işveren payında 5 puanlık indirim öngörüldüğünden hesaplamalar buna göre yapılmıştır. Gerekli şartları sağlamayan işverenler için, SGK primi işveren payı %20,5'dir. 6385 sayılı Kanunun 9. maddesiyle yapılan düzenleme ile 01.09.2013 tarihinde itibaren geçerli olmak üzere 5510 sayılı Kanunun 81. maddesi “Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının %2’sidir.
2018 Yılında ücretlinin evli olup olmamasına, evli ise eşinin çalışıp çalışmamasına ve çocuk sayısına göre alabileceği en düşük ve en yüksek asgari geçim indirimi tutarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır (http://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/sikca-sorulan-sorular, erişim tarihi:19.01.2018).
| ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN TABLO (Asgari ücret; 2018 yılı için aylık 2.029,50 TL, yıllık 24.354,00 TL olarak belirlenmiştir.) | ||||
| ÜCRETLİNİN MEDENİ DURUMU (1) | ORAN (%) (2) | MATRAH (Yıllık Brüt Asgari Ücret X AGİ Oranı) (3) (TL) | İNDİRİM TUTARI [(3) X %15] (4) (TL) | AYLIK TUTAR [(4)/12] (5) (TL) |
| Bekâr | 50.00 | 12.177.00 | 1.826,55 | 152,21 |
| Evli, Eşi Çalışmayan | 60.00 | 14.612,40 | 2.191,86 | 182,66 |
| Evli, Eşi Çalışmayan, 1 Çocuklu | 67.50 | 16.438,95 | 2.465,84 | 205,49 |
| Evli, Eşi Çalışmayan, 2 Çocuklu | 75.00 | 18.265,50 | 2.739,83 | 228,32 |
| Evli, Eşi Çalışmayan, 3 Çocuklu (*) | 85.00 | 20.700,90 | 3.105,14 | 258,76 |
| Evli ve Eşi Çalışan | 50.00 | 12.177,00 | 1.826,55 | 152,21 |
| Evli, Eşi Çalışan, 1 Çocuklu | 57.50 | 14.003,55 | 2.100,53 | 175,04 |
| Evli, Eşi Çalışan, 2 Çocuklu | 65.00 | 15.830,10 | 2.374,52 | 197,88 |
| Evli, Eşi Çalışan, 3 Çocuklu | 75.00 | 18.265,50 | 2.739,83 | 228,32 |
| Evli, Eşi Çalışan, 4 Çocuklu | 80.00 | 19.483,20 | 2.922,48 | 243,54 |
| Evli, Eşi Çalışan, 5 Çocuklu (*) | 85.00 | 20.700,90 | 3.105,14 | 258,76 |
(*) Asgari ücretin 2018 yılı Gelir Vergisi tutarı aylık 258,76 TL olduğundan, asgari geçim indirimi 2018 yılında aylık 258,76 TL'yi aşamayacaktır.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere, en düşük asgari geçim indirimi tutarı; bekâr ücretli ile evli, eşi çalışan ve çocuksuz asgari ücretlide 152,21 TL olmaktadır. En yüksek asgari geçim indirimi tutarı ise; evli, eşi çalışmayan ve 3 çocuklu asgari ücretli ile evli, eşi çalışan ve 5 çocuklu asgari ücretlide 258,76 TL olmaktadır. 2018 Yılında asgari ücretin brüt tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarı aylık 258,76 TL olduğundan, ücretliye ödenecek asgari geçim indirimi hiçbir şekilde aylık 258,76 TL’yi aşamayacaktır. AGİ uygulamasından yararlanan ücretlilerin ve işverenlerin aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekmektedir;
- Asgari geçim indirimi uygulamasında ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında "Aile Durumu Bildirimi" ile işverenlerine bildirimde bulunacaklardır.
- Asgari geçim indiriminden yararlanan çalışanların durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) bu değişiklikleri işverenlerine 1 ay içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.
- 2018 Yılında işyeri ve işvereni değişen ücretliler, yeni işyerlerinde veya işverenleri nezdinde çalışmaya başladıkları aydan itibaren asgari geçim indiriminden yaralanmaya devam edeceklerdir. Ücretlinin yeni işverenine Aile Durumu Bildirimini doldurup vermesi yeterli bulunmaktadır.
- Ücretlilerin bu uygulamadan sorunsuz bir şekilde yararlanabilmesi için asgari geçim indirimini etkileyecek değişiklikleri işverenlerine zamanında bildirmesi; işverenlerinde hesapladıkları asgari geçim indirimini tutarını zamanında çalışanlarına ödemeleri gerekmektedir.
- Haksız yere asgari geçim indiriminden yararlanmak için işverenine yanlış beyanda bulunan çalışanların, kendilerine fazla ödenen asgari geçim indiriminden dolayı vergi ziyaına sebebiyet vermiş olacaklarından, fazla ödenen tutar cezalı olarak kendilerinden geri alınacaktır.
- İşverenlerin de muhtasar beyannamede mahsup etmelerine rağmen çalışanlarına ödemedikleri asgari geçim indirimi tutarları için, vergi ziyaına sebebiyet vermekten dolayı, cezalı işlemle karşılaşabileceklerini unutmamaları gerekmektedir.