İnternet üzerinden yapılan paylaşımlar ve verilen hizmetlerde gelir vergisi
Gerçek kişilerin internet üzerinden yaptıkları paylaşımlar nedeniyle elde ettikleri kazançlar özel bir vergilendirme rejimi kapsamında vergiye tabi tutulmaktadır. Bu yazımızda 2023 yılı sonuna kadar geçerli olan bu vergilendirme yönteminden ve 2024 yılından sonrası için bu yöntemin kapsamı bakımından yapılan değişiklikten söz edeceğiz.
7338 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme
7338 sayılı Kanunun 2. maddesi ile Gelir Vergisi Kanununa sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası başlığı altında mükerrer 20/B numaralı yeni bir madde eklenmişti.
Söz konusu madde uyarınca gerçek kişilerin internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden, metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar vergiden istisna edilmişti.
Ayrıca akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar da gelir vergisinden müstesna tutulmuştu.
Bu istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi gerekmekteydi.
Öte yandan bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve beyan edip ödemekle yükümlü tutulmaktaydı.
Aslında düzenleme istisna gibi görünse de söz konusu kazançları elde edenlerin vergilendirilmesi basitleştirilmiş, sadece vergi kesintisi yoluyla nihai olarak vergilendirilmesi sağlanmıştı.
Bu basit vergilendirme yapısı sadece sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden verilen hizmetleri kapsamakta diğer internet ortamında sağlanan hizmetleri kapsamamaktaydı.
Sağlanan hizmetler de metin, görüntü, ses, video gibi içeriklerin paylaşımı ile sınırlandırılmıştı.
Maddede ayrıca,
- Mükelleflerin birinci fıkra kapsamı dışında başka faaliyetlerinden kaynaklanan kazanç ya da iratlarının bulunması istisnadan faydalanmalarına engel olmadığını,
- Kapsamdaki kazançları toplamı 103. maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2024 yılında elde edilecek kazançlar için 3 milyon lira) aşanlar ile faaliyete ilişkin tüm gelirlerini bankada açılacak hesap üzerinden tahsil etmeyenlerin bu istisnadan faydalanamayacağı,
- İstisnaya ilişkin şartların taşınmadığının tespit edilmesi halinde eksik tahakkuk etmiş olan vergi, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil edileceği,
- Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan tevkifat oranını her bir faaliyet türü için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye; Hazine ve Maliye Bakanlığı, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu
hükme bağlanmıştı.
Ayrıca konuyla ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığınca çıkarılan Genel Tebliğde, istisna şartlarını haiz mükelleflerin, istisna kapsamındaki faaliyetleri nedeniyle elde ettikleri kazançlar için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmeyeceği, diğer gelirleri nedeniyle beyanname verilmesi halinde bu kazançlar beyannameye dâhil edilmeyeceği de açıklığa kavuşturulmuştu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunun kendisine verdiği yetkiye istinaden (Mükerrer 257. Md.) istisnadan faydalananların yıl içindeki kazançları toplamının GVK’nın 103. maddesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2024 yılı için 3 milyon lira) aşıp aşmadığına bakılmaksızın, defter tasdik ettirme, defter tutma (defter-beyan sistemine kaydolma/elektronik defter tutma) ve belge düzenleme zorunluluklarının kaldırılmasını uygun görmüştür. Dolayısıyla bu kazançlar nedeniyle defter tutulmasına gerek bulunmamaktadır.
7491 sayılı Kanun ile yeni düzenleme
28 Aralık 2023 tarihinde yürürlüğe giren 7491 sayılı Kanun ile söz konusu maddede değişiklik yapılarak uygulamanın kapsamı genişletildi.
Yeni yapılan düzenleme ile madde metni “İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.” şekline dönüştürüldü.
Buna göre gerçek kişilerin; sadece sosyal ağlar üzerinden yaptıkları içerik paylaşımları değil, internet sitelerinde veya herhangi bir dijital platformda yapılan içerik paylaşımları da uygulama kapsamına alındı
Ayrıca yine internet ve benzeri dijital ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar da basitleştirilmiş vergi uygulaması kapsamına alındı.
Yeni düzenleme 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlar için uygulanacak.
Kanunda söz konusu değişiklik yapılmadan önce yayınlanan tebliğ ile uygulamaya yönelik açıklamalar yapılmış olup söz konusu açıklamalar Kanundaki değişiklikten sonra da önemli ölçüde geçerliğini korumaktadır. Bu kapsamda defter tutma, belge düzenleme ve beyanname verme yükümlülüğünü kaldıran düzenlemelerin de geçerliliğini koruduğunu düşünüyoruz.
Sonuç
Dijital ortamda yapılan paylaşımların vergilendirilmesi ile ilgili özel vergilendirme yönteminin tüm internet veya dijital ortamı içerecek şekilde genişletilmesi ve uygulama kapsamına internet üzerinden sağlanan bazı kişisel hizmetlerin de alınması yerinde olmuştur.
Ancak gelir vergisi 4. Dilimde yer alan tutara kadar elde edilen kazancın tek bir oranda %15 üzerinden vergiye tabi tutulması uygun görünmemektedir. Asgari ücrete kadar ücret tutarının vergi dışı kaldığı, basit usule tabi mükelleflerin vergi dışı kaldığı bir ortamda internet üzerinden yapılan paylaşımlar ve sağlanan hizmetler nedeniyle elde edilen kazancın tutarı ne olursa olsun %15 oranında vergi alınması hakkaniyetli değildir.
En azından basit usul için geçerli olan hadleri aşmayanların elde ettikleri kazançların vergiden tamamen istisna edilmesi gerekir.
(ICT Media dergisinin Mart 2024 sayısında yayınlanmıştır.)
