Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
2179OKUNMA

Yüzyılın Projesi: Modern İpek Yolu

Dünya Bankasının öngörüsüne göre ABD’nin ardından halen dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip olan Çin Halk Cumhuriyetinin, 2050 yılında dünyanın en büyük ekonomisi olacağı ve büyüklüğüyle ABD'ye fark atacağı belirtilmektedir. Çin'in 2050 yılında GSMH’sını 52,62 trilyon dolara yükselteceği öngörülmektedir.

Belki de bu hedef doğrultusunda olsa gerek Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 2013 yılında ortaya attığı Yeni İpek Yolu Projesi hem dünyanın hem de Ülkemizin gündeminde önemli bir yere sahip bulunmaktadır.

Çin Hükümeti, yüzyılın projesi olarak adlandırılan tarihi İpek Yolunu yeniden canlandırmayı amaçlayan projeyle gelecek yıllardaki ekonomik hakimiyetini daha da pekiştirmek ve şimdiden dünyanın bir numarası olacağı yıllara hazırlık yapmaktadır.

Gerçekten de Asya ve Avrupa’yı tarihsel olarak bağlayan İpek Yolu güzergahı dünyanın yeni süper gücü olmaya hazırlanan Çin Halk Cumhuriyeti tarafından yeniden canlandırılmaktadır.

Çin Hükümeti tarafından “Bir Kuşak Bir Yol Projesi” olarak adlandırılan ve Mart 2015 yılında Vizyon Belgesi yayınlanan girişim ile Asya, Avrupa ve Ortadoğu’yu birbirine bağlayan devasa bir altyapı ve ulaşım, yatırım, enerji ve ticaret ağının oluşturulması amaçlanmaktadır.

Bilindiği üzere, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı 29 liderin katılımıyla Çin’de 14-15 Mayıs 2017 tarihinde düzenlenen Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu çerçevesinde ticaret, ekonomi, eğitim ve insani yardım alanında çok sayıda anlaşma imzalanmıştı. Başkent Pekin’de iki gün süren forum, 130 ülke ve 70 uluslararası kuruluştan temsilcileri bir araya getirmiş ve 29 ülkenin devlet başkanı veya başbakan düzeyinde katıldığı forumda bin 500 delegenin katıldığı açıklanmıştı.

Tarihi İpek Yolu’nun modern kara, demir, deniz ve havayollarıyla canlandırılmasını konu alan Kuşak ve Yol Forumu'nda ana gündem ekonomi, ticaret ve ulaştırma projeleri olmuştur.

Çin’den başlayarak Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlaması öngörülen projenin, Türkiye’nin önerdiği Orta Koridor Projesi ve İpek Yolu Girişimi Kervansaray Projesi ile de uyumlu olduğu açıklanmıştır. Kuşak ve Yol kapsamında Çin ile Türkiye arasında "Uluslararası Taşımacılık ve Koordinasyon Stratejisi Anlaşması" ve "Kuşak ve Yol’un İnşası ve Standart İşbirliğini Güçlendirme Ortak İnisiyatifi" imzalanmıştır. Bunun yanı sıra iki ülke arasında "Suçluların Karşılıklı İadesi Anlaşması", "Uluslararası Karayolları Üzerinde Taşımacılık Anlaşması" ve "Çin Halk Cumhuriyeti ile Karşılıklı Kültür Merkezlerinin Kurulmasına İlişkin Anlaşma" da imzalanmış bulunmaktadır.

Proje tamamlandığında Çin, ülkesinden başlayarak tüm Orta Asya, Hazar Bölgesi, Orta Doğu, Anadolu, Balkanlar, tüm Avrupa Bölgesi ve Afrika ülkelerine daha az maliyetle mal taşıma imkanına kavuşacak ve üretmiş olduğu malları daha geniş pazarlara hızlı bir şekilde ulaştıracaktır. Mevcut durumda Çin, bu pazarlara büyük oranda çok uzun zaman alan denizyolu ulaşımını kullanarak mallarını ulaştırmaktadır.

Tabii bu Modern İpek Yolu Projesi tamamlandığında sadece Çin Devleti kazanç elde etmeyecek bu güzergahta yer alan tüm ülkeler aynı ulaşım imkanı ile diğer ülkelere mal satabilecek.

Bu kapsamda Ülkemizin bu projedeki konumu ve önemi nedir ve projenin bize sağlayacağı faydalar nelerdir diye sorulacak bir soruya verilecek cevap nedir? Öncelikle belirtmek gerekir ki proje toplam üç koridordan oluşmakta olup Kuzey Koridoru, Güney Koridoru ve Ülkemizin de içinde bulunduğu Orta Koridordur.

Türkiye, Çin’den başlayarak Orta Asya (Kazakistan) ve Hazar Bölgesi (Azerbaycan) üzerinden Avrupa’ya bağlanacak olan “Orta Koridor” hattında yer almakta ve çok önemli bir kavşakta ve konumda bulunmaktadır. Orta Koridorda güzergah Çin’den başlayacak Orta Asya’da Kazakistan’dan geçecek ve hazar Bölgesinde Azerbaycan üzerinden Türkiye’ye ulaşacak ve buradan da Avrupa’ya bağlanacak.

Çin’in Ülkemizin de içinde bulunduğu Orta Koridora yapmayı planladığı yatırım tutarının 8 trilyon doları bulacağı söylenmektedir. Sadece ulaştırma altyapısı için Çin’in harcamayı planladığı paranın 40 milyar doları bulacağı belirtiliyor. Öte yandan, Mayıs ayında Pekin’de yapılan Forumda alınan karara göre Çin Hükümeti diğer ülkelere kuşak ve yol çerçevesinde toplam 79 milyar dolar mali yardımda bulunacak.

Aslında Ülkemizin son yıllarda hayata geçirdiği büyük ulaştırma projeleri olan; Avrasya Tüneli, Gebze-Orhangazi-İzmir otoyolu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu, Marmaray, Üç Katlı Büyük İstanbul Tüneli, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, Edirne-Kars Demiryolu gibi projeler Modern İpek Yolu Projesine de hizmet eden ve altyapısını oluşturan projelerdir.

Elbette ki bu proje kapsamında sadece Çin Devleti mal satıp para kazanmayacak, bu üç farklı koridor üzerindeki tüm ülkeler de diğer ülkelere ucuz ve hızlı ulaşımla mal satma imkanına sahip olacak ve kazançlı çıkacaklar. Orta Koridorda bulunan Ülkemizde bu projenin hayata geçmesiyle birlikte ürettiği malları Asya pazarına yeni ve daha az maliyetli taşıma imkanına kavuşacak.

Özellikle Ülkemizin lojistik gücü dikkate alındığında, bu projenin hayata geçmesiyle beraber potansiyel lojistik merkezlerinde biri de Ülkemiz olacaktır. Zira Dünya Bankasının 2016 Yılı Lojistik Performans Endeksi sıralamasında Çin 27 nci sırada, Türkiye ise 34 üncü sırada yer almaktadır. Ülkemizin bu lojistik gücü Modern İpek Yolu güzergahında yer alan Asya ülkelerine göre çok daha iyi durumda bulunmaktadır.

Modern İpek Yolu projesi üç koridor üzerinden planlanmakta olup Ülkemizin de üzerinde bulunduğu Orta Koridorun diğer Kuzey ve Güney Koridorlarına göre daha güçlü ve aktif olacağı belirtilmektedir. Şöyle ki, Kuzey Koridoru Çin’i Rusya üzerinden direk Avrupa’ya bağlayacak ve mesafe açısından çok uzun bir yol olarak görülmektedir. Güney Koridoru ise Çin-Hindistan-Pakistan, Afganistan ve İran gibi aralarında siyasi çekişme olan ülkeler üzerinde bulunmaktadır.

Peki Modern İpek Yolu projesi Türkiye’ye ne fayda sağlayacak?

Projenin Orta Koridoru geliştikçe Ülkemizde gelecek yıllarda hem lojistik taşımacılık, hem ticaret, hem turizm gelişecek ve Ülkemize önemli katma değer yaratacaktır.

Orta Koridordaki demiryolu hatlarının tamamlanmasıyla, Çin’den Avrupa’ya kesintisiz bir demiryolu tesis edilmiş olacak. Ülkemizde son yıllarda ulaştırma altyapısında yapılan ve 100 milyar doları aştığı belirtilen dev projeler İpek Yolu projesine de zemin oluşturacaktır.

TOBB Başkanı Sayın M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ifadesiyle Çin; Avrupa, Afrika ve Amerika pazarlarına ulaşabileceği, daha ucuz mal taşımaya imkan sağlayacak rotalar aramaktadır. Türkiye’de Asya pazarına erişebileceği yeni ve daha ucuz taşıma imkanı bulmak zorundadır. Çünkü Asya’da biz yokuz ve Türkiye Asya’ya ulaşım ağıyla bağlı değil. İşte Modern İpek Yolu böyle bir imkan sağlayacak. Bu nedenle, önümüzdeki yıllarda Türkiye olarak lojistik altyapımızın kalitesini iyileştirmeye odaklanmalıyız.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor