Dünyanın ilk Küresel Emisyon Vergisine doğru
Küresel ticaretin %90'ından fazlasını taşıyan denizcilik sektörü, kısmen gemilerin her yıl yaktığı çok miktarda kirli fosil yakıt nedeniyle karbondan arındırılması en zor endüstrilerden biri olarak kabul edilmektedir.
Bu noktada, Birleşmiş Milletler'in denizcilik alanındaki ihtisas kuruluşu olan ve dünya denizciliğinin standartlarını belirleyen Uluslararası Denizcilik Örgütü geçtiğimiz Mart ayında denizcilik endüstrisinin iklim düzenlemesi konusunda nasıl ilerleyeceğini tartışmak üzere son müzakere turunu gerçekleştirmiştir.
Londra'da sürdürülen iki haftalık görüşmelerin ardından son müzakere turunda, hem yüksek hem de düşük gelirli ülkelerin açık bir çoğunluğu tarafından denizcilik endüstrisi tarafından salınan karbon emisyonları üzerinden bir küresel emisyon vergisi alınması yönünde bir öneri üzerinde uzlaşı sağlanmıştır. Beklentiler, vergi uygulamasının 2025 yılında kabul edilmesi ve 2027 yılı itibarıyla da hayata geçirilmesi doğrultusundadır.
Kaynak: https://www.cnbc.com/2024/03/22/worlds-first-ever-global-emissions-tax-takes-a-step-closer-to-reality.html
Söz konusu vergi ile, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %3'ünü oluşturan denizcilik sektörünün karbon ayak izinin düzenlenmesi ve azaltılması amaçlanmaktadır. Ayrıca bu girişim, küresel iklim hedefleri ve Paris Anlaşması doğrultusunda, 2050 yılına kadar “veya civarında” denizcilik endüstrisinde net sıfır emisyona ulaşılma çabasının bir parçası olarak değerlendirilmektedir.
Gelirlerin kullanımına ilişkin ayrıntılar henüz kesinleşmese de, öneriler sürdürülebilir denizcilik teknolojilerinin araştırılması ve geliştirilmesini finanse etmek, gelişmekte olan ülkeleri daha temiz denizcilik yöntemlerine geçişlerini desteklemek ve küresel iklim finansmanı girişimlerine katkıda bulunmak şeklindedir.
Diğer taraftan, karbonun fiyatlandırılmasıyla ilgili fiyatın nasıl hesaplanacağı, fiyatın sabit bir ücret mi şirketler arasındaki ticaret mekanizmasının bir parçası mı olacağı, verginin kim tarafından toplanacağı ve dağıtılacağı veya hangi yakıtların düşü karbonlu olarak kabul edileceği gibi konuların Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından sonbaharda veya daha sonra gerçekleştirilecek müzakerelerde açığa kavuşturulması planlanmaktadır.
Özetle, denizcilik sektörüne getirilmesi planlanan dünyanın ilk küresel emisyon vergisinin, uluslararası deniz taşımacılığından kaynaklı karbon ayak izini düzenlemeye ve azaltmaya yönelik önemli bir adımı temsil ettiği görülmekle birlikte söz konusu girişimin etkinliğinin ilgili tüm paydaşların taahhütlerini yerine getirmesine ve işbirliğine bağlı olduğu görülmektedir.
(1) https://www.cnbc.com/2024/03/22/worlds-first-ever-global-emissions-tax-takes-a-step-closer-to-reality.html
(2) https://www.sriramsias.com/upsc-daily-current-affairs/worlds-first-ever-global-emissions-tax-for-shipping-is-coming/#:~:text=The%20tax%20is%20being%20introduced,goals%20and%20the%20Paris%20Agreement.
(3) https://www.nytimes.com/2024/03/28/climate/a-first-step-toward-a-global-price-on-carbon.html